Ratelende wielen van karren op de kasseien, vletten vol zuurkoopwaar in de grachten: Amsterdam rond 1900, een levendige smeltkroes van geuren en culturen, van alle klassen en standen, rijk en arm, emigranten en immigranten. Zuur is wat de venters uit de Amsterdamse Jodenhoek met elkaar verbindt, dat culinaire mengsel van zout en/of azijn en kruiden waarin groenten worden ingelegd.
De zure stad / Een biografie van tafelzuur in Amsterdam
Laag voor laag brengen, de auteurs van dit boek, Paul van Ravestein en Monique Mulder van Mattmo in De zure stad het verhaal van het Amsterdamse zuur in kaart; van inleggerijen, conservenfabrieken en -veilingen tot de venters. De zure stad laat met ruim vierhonderd sprekende beelden zien hoe het zuur bepalend is geweest voor de culturele identiteit van Amsterdam. De augurken, uitjes en haringen schilderen de geschiedenis en de ontwikkeling van de stad.
Paul van Ravestein en Monique Mulder zijn het creatieve brein achter het communicatie- en designbureau Mattmo Creative, hij als creatief directeur en zij als oprichter. Voor De zure stad hebben ze ruim drie jaar lang in archieven talloze documenten, interviews en foto’s doorgespit.
Christianne Alvarado van het geschiedenis radio programma OVT van de VPRO maakte een schitterend audio document naar aanleiding van ons boek, beluister de 31 minuten durende documentaire hier: Het Spoor Terug: Zuur Amsterdam – OVT 27 november 2022
Het boek heeft de “Best Verzorgde Boeken” award gewonnen, dé boek-design award in Nederland.
Het boek is ondertussen opgenomen in de collecties van het Joods Museum, de Bibliotheca Rosenthaliana (Universiteit van Amsterdam), Stedelijk Museum Amsterdam en het IISG (Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis).
Recensies
“Ik heb het boek, dat het midden houdt tussen een encyclopedie en platenatlas, verslonden en niet zonder reden. Paul van Ravestein en Monique Mulder hebben met hun werk in feite een stolperstein gelegd voor een gehele verdwenen bedrijfstak. Het moet monnikenwerk geweest zijn, waarvoor ik als onderzoeksjournalist diep mijn pet afneem. Wat mij betreft mogen de auteurs een doctoraat krijgen als augurkoloog. Een leerstoel bestaat nog niet, maar verdient wat mij betreft terstond te worden ingesteld.”
Hans Knoop, NIW
“Het is een schitterend vormgegeven boek. Een afwijkend boek ook. Een standaardwerk in showuitvoering en een feest voor de liefhebber van oude foto’s. “
Onno Kleyn, de Volkskrant
“Met dit waardevolle historische boek ben je als liefhebber wel even zoet (of zuur in dit geval). Een dikke aanrader voor iedereen die Amsterdam een warm hart toedraagt, belangstellenden van (de oorsprong van) tafelzuur en liefhebbers van geschiedenis(boeken).”
Sandra Hutchison
www.hetkookpunt.com
“Een beetje gek maar wel lekker (weglezen en bladeren) is deze publicatie, net als zijn onderwerp.”
www.cultuurfonds.nl
“Er staan vierhonderd foto’s in De zure stad. Het geeft naast in tekst ook in beeld een goed beeld van de periode, de mensen, de straten. Als ik normaal een geschiedenisboek aanschaf zit er als ik geluk heb een paar pagina’s aan foto’s in het midden. Dit boek is heel erg visueel. Je ziet de straten van toen, het persoonsbewijs met een grote J van Jood gestempeld, je weet hoe een toiletemmer, waar zuur in werd bewaard er uit ziet. Dat geeft echt een extra laag aan het boek. Zeker als je in Amsterdam heb gewoond herken je ook de plekken waar je misschien wel dagelijks komt.
Ik denk dat De zure stad een boek is wat iets unieks van Amsterdam heeft vastgelegd en zo presenteert dat volgende generaties er weer kennis van kunnen nemen. Het boek laat ook een paar dingen zien die in allerlei eetgeschiedenissen een rol spelen. Immigratie naar zowel Amsterdam maar ook naar plekken als New York, waardoor iets als zuur zich over de wereld verspreid. Mensen die er met weinig middelen wat van proberen te maken maken ook de stad. Dit boek doet je ook inzien hoe de tweede wereld oorlog invloed heeft gehad op de stad, op manieren waar je misschien nog niet bij stil had gestaan.”
www.lauriekoek.nl
